Στις 21 Δεκέμβρη του 2012 40.000 μέλη του κινήματος των ζαπατίστας κατευθύνθηκαν στις πόλεις Σαν Κριστόμπαλ ντε λας Κάσας, Οκοσίνγκο, Μαργαρίτας και Αλταμιράνο, της πολιτείας Τσιάπας του Μεξικού. Ήταν μια συγκροτημένη, πειθαρχημένη, ειρηνική, σιωπηλή πορεία που ωστόσο κραύγαζε πως βρισκόμαστε στο ξεκίνημα μιας νέας φάσης του ζαπατιστικού κινήματος. Η κραυγή της σιωπής, μια αγαπημένη μέθοδος παρέμβασης των ζαπατίστας. Ακολούθησαν κείμενα του Μάρκος, ανακοινώσεις του EZLN. Οι ζαπατίστας είναι εκεί στη θέση τους, οικοδομούν την αυτονομία τους. Και στο ίδιο το Μεξικό πολλές ακόμη ιθαγενικές κοινότητες ακολουθώντας παράλληλους με αυτούς δρόμους κάνουν τα δικά τους βήματα αυτονομίας. Το ίδιο συμβαίνει και σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Την άνοιξη οι ζαπατίστας μας μίλησαν για το μικρό σχολείο (escuelita) που θα έστηναν για μια εβδομάδα μέσα στον Αύγουστο του 2013. Καλεσμένοι «μαθητές» στην escuelita θα ήταν αλληλέγγυοι προς το κίνημα από πολλές χώρες του κόσμου στους οποίους απεστάλησαν προσωπικές προσκλήσεις. Περίπου 1700 από αυτούς ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και ταξίδεψαν προς τις ζαπατιστικές κοινότητες της Τσιάπας. Θα έπαιρναν μια επιτόπια γεύση για το πώς οικοδομείται η ζαπατιστική αυτονομία, τα επιτεύγματά της, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Δάσκαλοι στην προκειμένη περίπτωση θα ήταν μέλη των ζαπατίστας, κάτοικοι των κοινοτήτων, οι οποίοι θα έκαναν την παρουσίαση των χαρακτηριστικών που συγκροτούν την ζαπατιστική αυτονομία και θα απαντούσαν σε κάθε ερώτηση που θα τους υποβαλλόταν.

Οι καλεσμένοι μαθητές χωρίστηκαν σε 5 ομάδες που κατευθύνθηκαν στα 5 σχολεία που είχαν στηθεί, ένα σε κάθε καρακόλ (η μεγαλύτερη διοικητική περιφέρεια της ζαπατιστικής επικράτειας, όπου κάθε καρακόλ περιλαμβάνει τουλάχιστον 200 ιθαγενικές κοινότητες). Τα μαθήματα είχαν και ιντερνετική «τηλεοπτική» κάλυψη, στην οποία είχαν πρόσβαση και πάλι επιλεγμένοι θεατές με ειδικούς κωδικούς που τους είχαν αποσταλεί. Τα μαθήματα κράτησαν 5 ημέρες και κάθε ημέρα επεξεργάζονταν ένα συγκεκριμένο θέμα. Η παρουσίαση των 5 σχολικών ημερών γίνεται από μία ελληνίδα θεατή που έκανε την καταγραφή και την απόδοση των μαθημάτων και μας δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε κι εμείς λοιπόν τα ζαπατιστικά μαθήματα αυτονομίας. Ας σημειώσουμε πως τα μαθήματα της escuelita θα επαναληφθούν τον προσεχή Γενάρη σε ακόμη 2 τουλάχιστον κλιμάκια μαθητών και σε ακριβείς ημερομηνίες που θα ανακοινωθούν προσεχώς.